ฟลูออไรด์ ช่วยป้องกันฟันผุได้ 3 ลักษณะ คือ
- การเสริมสร้างผลึกฟันให้แข็งและต้านทานการผุได้มากขึ้น ทั้งในระยะที่ก่อนฟันขึ้น ขณะที่กำลัง พัฒนาโครงสร้างและระยะที่ฟันขึ้นมาในช่องปากแล้ว
- ฟลูออไรด์ช่วยกระตุ้นให้เกิดการคืนกลับของแร่ธาตุยับยั้งการสูญเสียแร่ธาตุออกจากผิวเคลือบฟัน
- ฟลูออไรด์ยังช่วยยับยั้งการย่อยสลายอาหารของเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้ฟันผุ
ฟลูออไรด์ที่ทันตแพทย์นิยมใช้ในการป้องกันฟันผุ
- ฟลูออไรด์ เจล (fluoride gel)
เหมาะสำหรับเด็กอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป สามารถป้องกันฟันผุในฟันแท้ได้ประมาณ 28% และในฟันน้ำนมประมาณ 20% - ขั้นตอนการเคลือบฟลูออไรด์ เจล
ทันตแพทย์จะแปรงฟันหรือขัดฟันเด็กให้สะอาด เลือกขนาดถาดฟลูออไรด์ (fluoride tray) ให้เหมาะสมกับจำนวนฟัน (ชุดฟัน) ของเด็ก ใส่ฟลูออไรด์เจลลงในถาดฟลูออไรด์ แล้วจึงนำถาดครอบฟันบนและฟันล่าง ให้เด็กกัดไว้เป็นเวลา 4 นาที ขณะเคลือบฟลูออไรด์ต้องมีที่ดูดน้ำลายตลอดเวลา เพื่อป้องกันการกลืนฟลูออไรด์เจลส่วนเกินออก - ฟลูอไรด์วานิช (fluoride varnish)
เหมาะสำหรับเด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี และผู้ที่มีความเสี่ยงในการเกิดฟันผุสูง โดยเฉพาะเมื่อมีจุดสีขาว (white spot lesion) บนผิวฟันซึ่งเป็นสัญญาณบอกการเริ่มต้นของรอยผุ เมื่อฟลูออไรด์วานิชสัมผัสบริเวณผิวฟันที่มีจุดสีขาวซ้ำๆหลายๆครั้ง ทำให้เกิดผลึกแคลเซียมฟลูออไรด์ที่ผิวเคลือบฟัน ทำให้ช่วยหยุด รอยผุระยะเริ่มต้นไม่ให้ลุกลามต่อไปได้ ฟลูออไรด์วานิชสามรถป้องกันฟันผุในฟันแท้ได้ 46% และในฟันน้ำนม 33%
** ข้อแนะนำหลังการทาฟลูออไรด์วานิช : งดน้ำงดอาหาร 30 นาที เลี่ยงอาหารแข็ง 2 ชั่วโมง งดการแปรงฟัน 1 คืน และงดการแปรงฟันในวันที่ทาฟลูออไรด์วานิช เพื่อเพิ่มเวลาการยึดติดและการปล่อยฟลูออไรด์สู่ผิวเคลือบฟัน** - ขั้นตอนการทาฟลูออไรด์วานิช
ทันตแพทย์จะขัดฟันให้สะอาดและเช็ดฟันให้แห้ง แล้วใช้พู่กันทาฟลูออไรด์วานิชบางๆบนผิวฟัน โดยเน้นที่บริเวณเริ่มผุจุดสีขาว และด้านที่มีความเสี่ยงในการเกิดฟันผุสูงคือด้านประชิดในซอกฟัน และด้านบดเคี้ยว ควรหลีกเลี่ยงการทาโดนเหงือก เพื่อลดอาการระคายเคือง
**ข้อแนะนำหลังการทาฟลูออไรด์วานิช : งดน้ำงดอาหาร 30 นาที เลี่ยงอาหารแข็ง 2 ชั่วโมง งดการแปรงฟัน 1 คืน และงดการแปรงฟันในวันที่ทาฟลูออไรด์วานิช เพื่อเพิ่มเวลาการยึดติดและการปล่อยฟลูออไรด์สู่ผิวเคลือบฟัน**