พัฒนาการ
ของลูกน้อย
พัฒนาการฟัน
ของลูกน้อย
อายุ 0-2 ขวบ
ฟันบน
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันเขี้ยวน้ำนม
ฟันกรามน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันล่าง
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันเขี้ยวน้ำนม
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 1
อายุที่ฟันขึ้น 8-12 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 9-13 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 16-22 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 13-19 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 14-18 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 10-16 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 17-23 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 6-10 เดือน
อาการหรือปัญหาที่พบบ่อย
- เริ่มมีฟันขึ้น เด็กจะมีอาการหงุดหงิด อยากจะกัด หรือเคี้ยว สิ่งของเพื่อบรรเทาอาการระคายเคืองหรือคันเหงือก น้ำลายจะไหลมากกว่าปกติอาจจะส่งผลให้เกิดอาการแพ้ที่ผิวบริเวณแก้มและคางจากน้ำลาย
- เหงื่อกบวมแดง และ อักเสบ
- ฟันผุ สาเหตุจากการหลับคาขวดนม / นอนหลับพร้อมการกินนม และไม่ได้ทำการแปรงฟันก่อนนอน
การดูแลช่องปากและฟันแต่ละช่วงอายุ
เมื่อฟันยังไม่ขึ้น
ช่วงนี้เด็กจะทานแต่นม เด็กที่ลิ้นเป็นฝ้าขาวไม่ต้องกังวลเพราะจะหายเองได้ในช่วงนี้ให้คุณพ่อคุณแม่ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว เช็ดทำความสะอาดลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้มวันละ2 ครั้ง ตอนเช้า-เย็น
ฟันเพิ่งขึ้นพ้นเหงือก
หรือหลัง 6 เดือนที่เด็กทานอาหารเสริมแล้วช่วงนี้การใช้แปรงสีฟันทำความสะอาดฟันจะยังไม่สะดวก เพราะแปรงมีขนาดใหญ่เกินไป ให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วเช็ดทำความสะอาดฟัน รวมทั้งลิ้น เหงือก กระฟุ้งแก้ม วันละ 2 ครั้ง ตอนเช้า-เย็น
เมื่อฟันขึ้นเกินครึ่งซี่
ช่วงนี้เริ่มแปรงฝันให้ลูกโดยเลือกแปรงสีฟันไนล่อนที่มีขนาดเหมาะกับช่องปากลูก ขนนุ่ม หน้าตัดตรง ปลายขนแปรงกลมมนมีด้ามจับถนัดมือ และที่สำคัญให้เลือกใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กได้เลยโดยใช้ในปริมาณที่พอเหมาะกับช่วงอายุ
-อายุเด็ก 6 เดือน – 1ปีครึ่ง ปริมาณยาสีฟัน แตะแปรงพอชื้น
พัฒนาการฟัน
ของลูกน้อย
อายุ 3-4 ขวบ
ฟันบน
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันล่าง
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
อายุที่ฟันขึ้น 25-33 เดือน
อายุที่ฟันขึ้น 23-31 เดือน
อาการหรือปัญหาที่พบบ่อย
- ฟันน้ำนมขึ้นไม่ครบ 20 ซี่
- ฟันผุ สาเหตุจากการแปรงฟันไม่ทั่วถึง เนื่องจากวัยนี้สามารถเริ่มแปรงฟันเองได้แล้ว
- ฟันบิ่น แตกหัก โดยเฉพาะฟันหน้าจากอุบัติเหตุ
การดูแลช่องปากและฟันแต่ละช่วงอายุ
เด็กอายุต่ำกว่า 6 ขวบ กล้ามเนื้อมือยังทำงานไม่คล่อง เด็กไม่สามารถแปรงฟันให้สะอาดด้วยตัวเองได้ จึงเป็นหน้าที่ของคุณพ่อคุณแม่ที่ต้องแปรงฝันให้ลูก โดยมีขั้นตอนดังนี้
ให้ลูกนอนเอาหัวหนุนบนตัก
ใช้นิ้วมือแหวกริมฝีปากเพื่อแปรงฟันหน้าบน-ล่าง โดยให้ขยับแปรงไปมาสั้น ๆ
ในแนวนอน 8-10 ครั้ง เน้นเป็นพิเศษบริเวณคอฟัน แปรงให้ครบทั้งด้านนอก(ด้านริมฝีปาก) และด้านใน (ด้านลิ้น)
ใช้นิ้วมือแหวกกระฟุ้งแก้มเพื่อแปรงฟันกรามน้ำนมโดยให้ขยับแปรงไปมาสั้น ๆ
ในแนวนอน 8-10 ครั้งแปรงให้ครบทั้ง 3 ด้าน คือด้านนอก (ด้านแก้ม)ด้านใน (ด้านลิ้น) และด้านบดเคี้ยว
เมื่อแปรงฟันครบทุกซี่ ทุกด้าน ให้ใช้ผ้าสะอาดเช็ดฟองยาสีฟันส่วนเกินออก
หรือในเด็กที่บ้วนน้ำเป็นแล้วสามารถให้เด็กบ้วนน้ำเองได้ และหลังแปรงฟันเสร็จควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำและทานอาหารครึ่งชั่วโมงเพื่อให้ฟลูออไรด์ออกฤทธิ์ป้องกันฟันผุได้เต็มที่
** อายุเด็ก 1 ปีครึ่ง – 3 ปี ปริมาณยาสีฟัน เท่าเมล็ดถั่วเขียว
พัฒนาการฟัน
ของลูกน้อย
อายุ 5-6 ขวบ
ฟันบน
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันล่าง
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 1
อายุที่ฟันหลุด 6-7 ขวบ
อายุที่ฟันหลุด 6-7 ขวบ
ฟันบน
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 1
ฟันล่าง
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 1
ฟันหน้าซี่ที่ 1
อายุที่ฟันขึ้น 6-7 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 6-7 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 6-7 ขวบ
อาการหรือปัญหาที่พบบ่อย
- ฟันแท้เริ่มขึ้นครบ บางรายอาจพบว่ามีปัญหาฟันซ้อนเก ฟันสบคร่อมผิดปกติ
- ฟันผุ สาเหตุจากเป็นช่วงที่มีการผลัดเปลี่ยนฟัน
- ฟันบิ่น แตก หัก โดยเฉพาะฟันหน้าจากอุบัติเหตุ
การดูแลช่องปากและฟันแต่ละช่วงอายุ
เด็กอายุต่ำกว่า 6 ขวบ กล้ามเนื้อมือยังทำงานไม่คล่อง เด็กไม่สามารถแปรงฟันให้สะอาดด้วยตัวเองได้ จึงเป็นหน้าที่ของคุณพ่อคุณแม่ที่ต้องแปรงฝันให้ลูก โดยมีขั้นตอนดังนี้
ให้ลูกนอนเอาหัวหนุนบนตัก
ใช้นิ้วมือแหวกริมฝีปากเพื่อแปรงฟันหน้าบน-ล่าง โดยให้ขยับแปรงไปมาสั้น ๆ
ในแนวนอน 8-10 ครั้ง เน้นเป็นพิเศษบริเวณคอฟัน แปรงให้ครบทั้งด้านนอก(ด้านริมฝีปาก) และด้านใน (ด้านลิ้น)
ใช้นิ้วมือแหวกกระฟุ้งแก้มเพื่อแปรงฟันกรามน้ำนมโดยให้ขยับแปรงไปมาสั้น ๆ
ในแนวนอน 8-10 ครั้งแปรงให้ครบทั้ง 3 ด้าน คือด้านนอก (ด้านแก้ม)ด้านใน (ด้านลิ้น) และด้านบดเคี้ยว
เมื่อแปรงฟันครบทุกซี่ ทุกด้าน ให้ใช้ผ้าสะอาดเช็ดฟองยาสีฟันส่วนเกินออก
หรือในเด็กที่บ้วนน้ำเป็นแล้วสามารถให้เด็กบ้วนน้ำเองได้ และหลังแปรงฟันเสร็จควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำและทานอาหารครึ่งชั่วโมงเพื่อให้ฟลูออไรด์ออกฤทธิ์ป้องกันฟันผุได้เต็มที่
** อายุเด็ก 3 ปี – 6 ปี ปริมาณยาสีฟัน เท่าเมล็ดข้าวโพด
พัฒนาการฟัน
ของลูกน้อย
อายุ 7-9 ขวบ
ฟันบน
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันล่าง
ฟันหน้าน้ำนมซี่ที่ 2
อายุที่ฟันหลุด 7-8 ขวบ
อายุที่ฟันหลุด 7-8 ขวบ
ฟันบน
ฟันหน้าซี่ที่ 1
ฟันหน้าซี่ที่ 2
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 1
ฟันล่าง
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 1
ฟันหน้าซี่ที่ 2
อายุที่ฟันขึ้น 7-8 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 8-9 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 6-7 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 6-7 ขวบ
อายุที่ฟันขึ้น 7-8 ขวบ
อาการหรือปัญหาที่พบบ่อย
- ฟันน้ำนมขึ้นไม่ครบ 20 ซี่
- ฟันผุ สาเหตุจากการแปรงฟันไม่ทั่วถึง เนื่องจากวัยนี้สามารถเริ่มแปรงฟันเองได้แล้ว
- ฟันบิ่น แตกหัก โดยเฉพาะฟันหน้าจากอุบัติเหตุ
การดูแลช่องปากและฟันแต่ละช่วงอายุ
การแปรงฟัน
ฟันด้านนอก
วางขนแปรงเข้าหาฟันให้ปลายขนแปรงอยู่บริเวณขอบเหงือกโดยเอียงทำมุม 45 องศา กับตัวฟันและขนานกับแนวฟัน
– ขยับขนแปรงไปมาในแนวหน้าหลัง เป็นระยะสั้นๆ ไม่เกินครึ่งซีฟัน
– ปัดขนแปรงขึ้นในฟันล่างและปัดลงสำหรับฟันบน
– ในแต่ละตำแหน่งควรแปรงประมาณ 10 ครั้งฟันด้านใน
– วางขนแปรงบริเวณขอบเหงือกและแปรงฟันเช่นเดียวกับการแปรงฟันด้านนอก
ฟันด้านบดเคี้ยว
– วางขนแปรงบริเวณด้านบดเคี้ยวของฟันโดยวางแปรงให้หน้าตัดขนแปรงอยู่ด้านบนของฟันบดเคี้ยวถูไปมาในแนวหน้าหลังทั้งฟันบนและฟันล่าง
ฟันหน้าด้านใน
– วางแปรงสีฟันในแนวตั้งใช้ปลายแปรงสีฟันแปรงด้านหลังของฟันหน้าแต่ละซี่โดยขยับและปัดปลายขนแปรงมาทางปลายขอบฟันทั้งฟันหน้าบนและฟันหน้าล่าง
แปรงลิ้น
– อย่าลืมแปรงที่ลิ้นเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์และป้องกันไม่ให้เกิดกลิ่นปากโดยปัดขนแปรงสีฟัน จากโคนลิ้นมาทางปลายลิ้น
** อายุเด็ก 6 ปีขึ้นไป ปริมาณยาสีฟัน ครึ่งเซนติเมตร
พัฒนาการฟัน
ของลูกน้อย
อายุ 10-12+ ปี
ฟันบน
ฟันเขี้ยวน้ำนม
ฟันกรามน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันกรามน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันล่าง
ฟันกรามน้ำนมซี่ที่ 2
ฟันกรามน้ำนมซี่ที่ 1
ฟันเขี้ยวน้ำนม
อายุที่ฟันที่หลุด 10-12 ปี
อายุที่ฟันที่หลุด 9-11 ปี
อายุที่ฟันที่หลุด 10-12 ปี
อายุที่ฟันที่หลุด 10-12 ปี
อายุที่ฟันที่หลุด 9-11 ปี
อายุที่ฟันที่หลุด 9-12 ปี
ฟันบน
ฟันเขี้ยว
ฟันกรามน้อยซี่ที่ 1
ฟันกรามน้อยซี่ที่ 2
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 2
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 3
ฟันล่าง
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 3
ฟันกรามใหญ่ซี่ที่ 2
ฟันกรามน้อยซี่ที่ 2
ฟันกรามน้อยซี่ที่ 1
ฟันเขี้ยว
อายุฟันที่ขึ้น 11-12 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 10-11 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 10-12 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 12-13 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 18 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 18 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 11-13 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 11-12 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 10-12 ปี
อายุฟันที่ขึ้น 9-10 ปี
อาการหรือปัญหาที่พบบ่อย
- ฟันแท้เริ่มขึ้นครบ บางรายอาจพบว่ามีปัญหาฟันซ้อนเก ฟันสบคร่อมผิดปกติ
- ฟันผุ สาเหตุจากเป็นช่วงที่มีการผลัดเปลี่ยนฟัน
- ฟันบิ่น แตก หัก โดยเฉพาะฟันหน้า จากอุบัติเหตุ
การดูแลช่องปากและฟันแต่ละช่วงอายุ
ฟันแท้ยังขึ้นไม่ครบ ผู้ปกคองควรพาเด็กๆ ไปตรวจกับทันตแพทย์จัดฟัน เนื่องจากเด็กอาจมีปัญหาฟันฝัง ฟันขึ้นเองไม่ได้ตามรรรมชาติมีทั้งฟันหน้ำ ฟันเขี้ยว หากปล่อยไว้ไม่รักษาเด็กอาจไม่มีฟันรรมชาติใช้งาน หากฟันหน้าหายก็จะกลายเป็นคนฟันหลอ มีปัญหาเรื่องบุคลิกภาพ
การแปรงฟัน
ฟันด้านนอก
วางขนแปรงเข้าหาฟันให้ปลายขนแปรงอยู่บริเวณขอบเหงือกโดยเอียงทำมุม 45 องศา กับตัวฟันและขนานกับแนวฟัน
– ขยับขนแปรงไปมาในแนวหน้าหลัง เป็นระยะสั้นๆ ไม่เกินครึ่งซีฟัน
– ปัดขนแปรงขึ้นในฟันล่างและปัดลงสำหรับฟันบน
– ในแต่ละตำแหน่งควรแปรงประมาณ 10 ครั้งฟันด้านใน
– วางขนแปรงบริเวณขอบเหงือกและแปรงฟันเช่นเดียวกับการแปรงฟันด้านนอก
ฟันด้านบดเคี้ยว
– วางขนแปรงบริเวณด้านบดเคี้ยวของฟันโดยวางแปรงให้หน้าตัดขนแปรงอยู่ด้านบนของฟันบดเคี้ยวถูไปมาในแนวหน้าหลังทั้งฟันบนและฟันล่าง
ฟันหน้าด้านใน
– วางแปรงสีฟันในแนวตั้งใช้ปลายแปรงสีฟันแปรงด้านหลังของฟันหน้าแต่ละซี่โดยขยับและปัดปลายขนแปรงมาทางปลายขอบฟันทั้งฟันหน้าบนและฟันหน้าล่าง
แปรงลิ้น
– อย่าลืมแปรงที่ลิ้นเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์และป้องกันไม่ให้เกิดกลิ่นปากโดยปัดขนแปรงสีฟัน จากโคนลิ้นมาทางปลายลิ้น
** อายุเด็ก 6 ปีขึ้นไป ปริมาณยาสีฟัน ครึ่งเซนติเมตร